کم شنوایی به سه دسته، کم شنوایی هدایتی، کم شنوایی حسی _ عصبی و کم شنوایی مختلط(ترکیب دو مورد قبلی) تقسیم می‌شود.

کم شنوایی می‌تواند بر رشد مهارت‌های گفتاری و زبانی فرد بیمار تاثیر گذار باشد. کم شنوایی در افراد کم شنوا به خصوص در کودکان مشکلات زیادی را برای برقراری ارتباط ایجاد می‌کند. این شرایط می‌تواند باعث عدم رشد مناطقی از مغز که مربوط به برقراری ارتباط هستند، شود. همین موضوع، مسبب بسیاری ازاختلالات گفتاری در افراد کم شنوا می‌شود.

کم شنوایی گوش در برخی از موارد قابل بازگشت است. با این حال در شرایطی، امکان بازگشت کامل شنواییی ممکن نیست. پزشک متخصص گوش، حلق و بینی می‌تواند برای بهبود کم شنوایی بیماری، روش‌هایی را توصیه کند. در ادامه به موضوع تاثیر کم شنوایی بر روی گفتار و زبان می‌پردازیم.

علائم کم شنوایی چیست؟
علائم کم شنوایی می‌تواند با توجه به به نوع کم شنوایی، علت کاهش شنوایی و درجه افت شنوایی، متفاوت باشد. اما به طور کلی، افراد کم شنوا ممکن است یکی یا همه موارد زیر را تجربه کنند. نشانه‌های کم شنوایی عبارتنداز:

شنیدن صدای عادی به صورت خفه و گرفته
مشکل در درک کلمات، به ویژه در محیط های پر سر و صدا
مشکل در شنیدن حروف صامت
درخواست افراد کم شنوا از دیگران برای صحبت کردن به صورت آهسته، واضح و بلندتر
بلند کردن صدای تلویزیون یا رادیو
اجتناب از حضور در جمع و محیط های اجتماعی
نحوه شنیدن صداها چگونه است؟
برای درک بهتر علت کم شنوایی، بهتر است با مراحل درک صدا آشنا شوید. گوش انسان از سه قسمت اصلی، گوش خارجی، میانی و داخلی تشکیل شده است. امواج گوش از طریق مجرای گوش خارجی به سمت گوش میانی هدایت می‌شوند. مرز بین گوش میانی و خارجی پرده گوش است.

همچنین بخوانید:علل کم شنوایی در نوزادان و کودکان چیست؟

امواج صوتی با به لرزه درآوردن پرده گوش، استخوانچه‌های گوش میانی را به لرزه در می‌آورند. وظیفه استخوانچه‌های گوش میانی(رکابی، سندانی و چکشی) تقویت امواج صوتی می‌باشد. در نهایت، امواج صوتی تقویت شده به گوش داخلی منتقل می‌شوند. گوش داخلی دارای دو قسمت حلزون گوش و کانال‌های نیم دایره‌ای می‌باشد.

حلزون گوش با داشتن هزاران گیرنده عصبی، وظیفه شنوایی را بر عهده دارد. امواج صوتی با کمک مایع داخل حلزون گوش، گیرنده عصبی را تحریک می‌کند. تحریک این عصب موجب تبدیل سیگنال‌های صوتی به سیگنال‌های عصبی می‌شود. سیگنال‌های عصبی از طریق عصب شنوایی به مغز می‌روند. مراحل درک شنوایی بعد از رسیدن امواج عصبی به مغز صورت می‌گیرد.

علل بروز کم شنوایی چیست؟
علت بروز کم شنوایی به عوامل مختلفی بستگی دارد. به طور کلی آسیب‌های وارد شده به گوش می‌تواند منجر به کاهش شنوایی شود. در ادامه برخی از شایع‌ترین علل کم شنوایی را بررسی خواهیم کرد.

آسیب به گوش داخلی
ساییدگی، آسیب گیرنده‌ها یا پارگی عصب شنوایی می‌تواند باعث بروز کم شنوایی شود. گوش داخلی وظیفه رساندن پیام صوتی به مغز را برعهده دارد. در صورتی که این موارد دچار اختلال و یا آسیب شوند؛ سیگنال‌های عصبی به صورت سالم و موثر منتقل نخواهند شد.

به همین ترتیب درک صدا در مغز به گونه متفاوتی صورت می‌پذیرد. ممکن است در این شرایط صداها به صورت خفه و یا دارای نویز درک شوند. عواملی همچون افزایش سن و قرار گرفتن در معرض صدای بلند می‌تواند چنین آسیب‌هایی را در گوش داخلی ایجاد کند.

تجمع تدریجی جرم گوش
مجرای گوش وظیفه انتقال امواج صوتی به گوش میانی را دارد. عواملی همچون جرم گوش(ear wax) قادر به انسداد مجرای گوش است و از انتقال امواج صوتی جلوگیری می‌کند. پزشک متخصص می‌تواند با شستشوی گوش(ear irrigation)، جرم گوش را از مسیر مجرای گوش خارج کند. در نهایت مجرای گوش باز شده و قدرت شنوایی فرد باز خواهد گشت.

پارگی پرده گوش (پارگی پرده تمپان)
صدای بلند، تغییرات ناگهانی فشار، ضربه زدن به پرده گوش با جسم خارجی و داشتن عفونت می‌تواند باعث پارگی پرده گوش شود. درصورت داشتن درد و خارج شدن مایع و ترشحات از گوش بهتر است هر چه سریع تر به پزشک متخصص گوش، حلق و بینی مراجعه شود.

چه عواملی بر رشد گفتار و زبان کودکان کم شنوا تأثیر می‌گذارد؟
کم شنوایی در کودکان می‌تواند مشکلات زیادی را در بر داشته باشد. کودکانی که در مراحل ابتدایی زندگی هستند؛ با توجه به صدا های اطراف می‌توانند صحبت کنند. حال اگر صداهای اطراف به خوبی درک نشود؛ گفتار و زبان کودک نیز با اختلال روبرو می‌شود. در ادامه برخی از عواملی که بر روی گفتار و زبان تاثیر می‌گذارد، بیان می‌شود.

سن فرد کم شنوا
مشارکت و حمایت خانواده
نوع و درجه کم شنوایی
سازگاری استفاده از دستگاه
نوع درمان (مداخله اولیه، درمان مستقیم، درمان مبتنی بر مدرسه)
سطح مهارت‌های شناختی و حرکتی
سایر شرایط پزشکی
چه عواملی احتمال ابتلا به کم شنوایی را افزایش می‌دهد؟
عواملی که منجر به آسیب قسمت‌های گوش داخلی شود؛ احتمال ابتلا به کم شنوایی را افزایش می‌دهد. این موارد عبارتنداز:

پیری
صدای بلند؛ مانند انفجار یا شلیک گلوله
عوامل ارثی؛ پیر گوش جز مواردی است که ژنتیک در ایجاد آن موثر است.
قرار گرفتن طولانی مدت در محیط پر سر و صدا؛ همانند کار روی زمین کشاورزان، ساخت و ساز و یا کارخانه
مصرف برخی داروها؛ مانند آنتی بیوتیک جنتامایسین، سیلدنافیل (ویاگرا)، برخی داروهای شیمی درمانی، مصرف دوزهای بسیار بالای آسپرین، سایر مسکن‌ها، داروهای ضد مالاریا یا دیورتیک‌های لوپ
برخی بیماری‌ها؛ همانند بیماری‌هایی که منجر به تب بالا می‌شوند، مانند مننژیت
کاهش شنوایی چگونه بر ارتباطات تأثیر می‌گذارد؟
اختلالات شنوایی می‌تواند در گفتار کودکان و بزرگسالان مشکلاتی را ایجاد کند. اختلال گفتار، به شرایطی اطلاق می‌گردد که فرد در تولید صدا دچار مشکل شود. علت بروز اختلالات گفتاری متفاوت است. یکی از رایج‌ترین اختلال گفتاری لکنت زبان است.

افراد داری لکنت زبان به طور معمول، کلمات و یا صداهایی را به طور مکرر تکرار می‌کنند. کلمات را کشیده تر و تحریف شده بیان می‌کنند. به علت مکث‌های مکرر هنگام تلاش برای صحبت کردن، در برقراری ارتباط پیش قدم نخواهند شد.

یکی از رایج‌ترین علت ایجاد این نوع اختلال کم شنوایی و یا از دست دادن شنوایی می‌باشد. با این حال اختلالات رشدی، اختلالات عصبی و سندرم‌های ژنتیکی نیز می‌تواند در بروز این بیماری موثر باشد.

برای کمک به موفقیت افراد کم شنوا در صحبت کردن چه کنیم؟
کم شنوایی یکی از رایج‌ترین مشکلات شنوایی می‌باشد. درمان‌های بسیاری برای این بیماری در دسترس قرار دارد. سمعک(hearing aids) و یا کاشت حلزون(cochlear implan) می‌تواند تا حد زیادی صدا های دریافتی از گوش را تقویت کند. روش‌هایی همانند لب خوانی نیز می‌تواند در درک گفتار افراد دیگر موثر باشد.

در کودکان کم شنوای زیر 6 ماه، مداخله زود هنگام بسیار حائز اهمیت می‌باشد. در صورت انجام روش‌های درمانی مناسب، کودک می‌تواند به رشد و یادگیری زبان همانند سایر کودکان هم سن و سال بپردازد. وقتی کم شنوایی زود تشخیص داده شود و به طور مناسب مدیریت شود، کودک می‌تواند به راحتی ارتباط موثری با دیگران داشته باشد.
جلوگیری از ابتلا به کم شنوایی
رعایت برخی نکات می‌تواند سلامت گوش شما را تا مدت‌ها حفظ کند. بهتر است در مدت زمان‌های طولانی در محیط‌های پر سر و صدا قرار نگیرید. در صورتی که محل کار شما محیطی پر سر و صدا است؛ استفاده از گوش‌گیرهای پلاستیکی یا گوش‌بندهای پر از گلیسیرین می‌توانند به محافظت از گوش‌های شما در برابر صداها کمک کنند.

در صورت کار در محیط‌های شلوغ، هر سال آزمایش های مربوط به گوش را انجام دهید. برخی اوقات کم شنوایی به صورت تدرجی اتفاق می‌افتد به گونه فرد تا مدت ها متوجه کاهش شنوایی خود نمی‌شود. بنابراین انجام آزمایشات سالیانه می‌تواند در تشخیص زود هنگام کم شنوایی موثر باشد.اختلالات شنوایی و در پی آن اختلالات گفتار ممکن است در هر فردی رخ دهد. این مشکلات میتواند ناشی از یک شرایط خاص یا ترکیبی از دلایل باشند. در هر سن و موقعیت، برنامه‌ها و خدمات زیادی برای کمک به شنوایی و گفتار در دسترس رافراد کم شنوا هستند. در صورت بروز افت شنوایی ناگهانی در یک یا هر دو گوش، سریعا به پزشک گوش، حلق و بینی مراجعه کنید.

کلینیک شنوایی سنجی شرق تهران با داشتن بهترین متخصصان گوش، حلق و بینی بهترین خدمات را به بیماران ارائه می‌دهد. اگر شما علاقه مند به کسب اطلاعات بیشتر در مورد روش درمانی کلینیک شنوایی سنجی پژواک و تیم حاذق این کلینیک هستید؛ با پژواک کلینیک تماس بگیرید.

منبع:کلینیک گوش تهران